تا‌به‌حال زیاد شنیده و خوانده‌ایم که موفقیت هر فرد، تنها به خودش بستگی دارد. اما در واقعیت انسان‌های مستعد و سخت‌کوشی وجود دارند که چون در موقعیت مناسب قرار نگرفته و آموزش درستی ندیده‌اند، استعدادشان آن‌طور که باید و شاید شکوفا نشده. این عدم برخورداری از آموزش و امکانات می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از جبر جغرافیایی گرفته تا مشکلات مادی یا حتی محرومیت‌های فرهنگی. این دقیقاً حفره‌ای است که «روبیکمپ» قصد پر کردن آن را دارد. روبیکمپ بنیادی است که با هدف گسترش افق‌های فکری و توانمندسازی نوجوانان کمتر بهره‌مند شکل گرفته. به این امید که استعدادهای نهفته صرفاً به دلیل دسترسی نداشتن به امکانات (چه مادی و چه فکری)، سرکوب نشوند.

اما روبیکمپ چطور می‌خواهد به این هدف برسد و زیگ چطور به آن کمک می‌کند؟ با خواندن پاسخ این سوال‌ها، شاید شما هم علاقه‌مند شوید که به این بنیاد کمک کنید!

چطور با روبیکمپ آشنا شدیم…

مدت زیادی از رونمایی عمومی زیگ نگذشته بود که متوجه استفاده‌ی جالبی از سرویس‌مان شدیم. حساب کاربری «روبیکمپ» برای هماهنگ کردن جلسه‌های مشاوره‌ی فردی دانش‌آموزانش از زیگ استفاده می‌کرد. با سر زدن به حساب اینستاگرام روبیکمپ (که لینکش را داخل صفحه‌ی زیگ‌شان گذاشته بودند)، متوجه فعالیت‌های جذاب این بنیاد شدیم. خوشحال شدیم که از زیگ در چنین نهادی استفاده می‌شود. همین شد که از سعید حسین‌زاده (موسس روبیکمپ) خواهش کردیم چند دقیقه‌ای با ما گفت‌وگو کند، انگیزه و هدف روبیکمپ را برایمان توضیح دهد و از این برایمان بگوید که زیگ چطور به روبیکمپ کمک می‌کند. پس اجازه دهید از زبان موسس روبیکمپ با آن آشنا شویم.

سعید جان، از این برایمان بگو که روبیکمپ چیست و چه هدفی را دنبال می‌کند؟

روبیکمپ بنیادی غیرانتفاعی با هدف بزرگ‌تر کردن دنیا و گسترش افق‌های فکری نوجوان‌های کمتر بهره‌مند است. ما در روبیکمپ سعی می‌کنیم بعد از شناسایی نوجوان‌های ۱۴ تا ۱۶ ساله‌ی کمتر بهره‌مند، مهارت‌های سخت و نرمی به آن‌ها آموزش دهیم تا در نهایت بتوانند مسیر آینده‌ی خودشان را با دیدی بازتر انتخاب کنند و به فردی اثرگذار در جامعه‌ی خودشان تبدیل شوند.

روبیکمپ چطور این کار را می‌کند؟

روبیکمپ از دوره‌های آموزشی یک‌ساله‌ی رایگان تشکیل شده. ما این دوره را به چهار ترم (هر فصل یک ترم) تقسیم کرده‌ایم. در ترم اول که از تیرماه شروع می‌شود، بچه‌ها دوره‌ی پایه‌ی یادگیری زبان برنامه‌نویسی پایتون را پشت سر می‌گذرانند. در کنار این دوره‌ی برنامه‌نویسی، دو دوره‌ی موازی دیگر هم برای بچه‌ها برگزار می‌کنیم. یکی دوره‌ی آموزش زبان انگلیسی (چون به هر حال زبان انگلیسی یکی از ملزومات کار در دنیای تکنولوژی و ارتباط با جهان است) و دیگری دوره‌ی توسعه‌ی فردی با هدف آموزش مهارت‌های نرم. این دو دوره به‌صورت موازی در ترم‌های بعدی روبیکمپ نیز ادامه پیدا می‌کنند.

بعد از اینکه روبیکمپی‌ها در ترم اول با اصول برنامه‌نویسی آشنا شدند، در ترم دوم با توجه به علاقه خودشان، در یکی از دوره‌های اصول پایه‌ی طراحی اپلیکیشن، طراحی وب، علوم داده یا روباتیک شرکت می‌کنند. در ترم زمستان، بچه‌ها دوره‌ی پیشرفته‌ی رشته‌ی انتخابی‌شان در ترم قبل را می‌گذرانند. انتهای ترم سوم، دانش‌آموزان به سطحی می‌رسند که می‌توانند در حوزه‌ی خودشان پروژه‌ بگیرند و به‌صورت فریلنسر کار کنند.

طراحی از عرفان نقوی، یکی از دانش‌آموزان دوره‌ی دوم روبیکمپ

ترم چهارم به دوره‌ی کارآفرینی اختصاص دارد. حالا که بچه‌ها مهارت‌های نرم و سخت موردنیاز را یاد گرفته‌اند و ارتباطات و دوستی‌هایی نیز بینشان شکل گرفته، وقتش رسیده که یاد بگیرند چطور برای مشکلات موجود در محیط زندگی خودشان راه حل ارائه دهند. به‌گونه‌ای که هم آن راه حل را به درآمد برسانند و هم برای جامعه‌ی خودشان مفید بوده باشند.

در طول دوره‌ی یک‌ساله هم جلسه‌های گفت‌وگویی با نام «روبیگپ» با افراد موفق و شاغل در حوزه‌های مرتبط برای روبیکمپی‌ها داریم تا بچه‌ها از نزدیک با این افراد آشنا شوند و از تجربه‌ی زیسته‌ی آن‌ها استفاده کنند.

بعد از پایان دوره‌ی یک‌ساله چه اتفاقی برای روبیکمپی‌ها می‌افتد؟

ما با برخی از شرکت‌های تکنولوژی در ایران ارتباط برقرار کرده‌ایم تا بچه‌ها بتوانند بعد از دوره‌ی یک‌ساله برای کارآموزی در این شرکت‌ها درخواست دهند. بعد از ارسال رزومه و مصاحبه، در صورتی که واجد شرایط شناخته شوند، همکاری‌شان را با این شرکت‌ها آغاز می‌کنند.

همچنین ما بچه‌ها را حمایت می‌کنیم تا برای کارگاه‌های بین‌المللی مانند Kode with Klossy و CS50 درخواست پذیرش بفرستند و یادگیری‌شان را ادامه بدهند. توجه کنید که بچه‌ها با زبان انگلیسی‌ای که در عرض یک سال یاد گرفته‌اند در این کارگاه‌ها شرکت می‌کنند.

در پایان هر دوره نیز از چهار نفر از فارغ‌التحصیلان همان دوره دعوت به همکاری می‌کنیم تا در نقش کمک‌مربی در دوره‌ی بعد با ما همکاری داشته باشند. برای حفظ پایداری مجموعه‌، تلاش داریم تا کمک‌مربی‌های سال‌های قبل، به‌مرور مدیریت بخش‌های مختلفی از روبیکمپ را بر عهده بگیرند. برنامه داریم تا سه سال آینده روبیکمپ بتواند تبدیل به مجموعه‌ای پایدار شود که خودش بتواند مربیان و مدیران موردنیازش را تأمین کند.

تصویری از جشن فارغ‌التحصیلی دومین دوره‌ی روبیکمپ

چطور افراد را برای شرکت در این دوره‌ی یک‌ساله انتخاب می‌کنید؟

هر سال پیش از شروع دوره‌ی جدید، افراد فرم درخواست شرکت در دوره را پر می‌کنند. ما پس از بررسی درخواست‌ها در چند مرحله و مصاحبه با افراد، تعدادی از آن‌ها را برای شرکت در دوره انتخاب می‌کنیم.

منظور از افراد «کمتر بهره‌مند» چیست؟

خیلی از افراد با شنیدن این کلمه ممکن است ذهنشان سمت موضوعات مالی برود. اما منظور ما از «کمتر بهره‌مند»، الزاماً افرادی نیست که از نظر مالی وضعیت مناسبی ندارند. هر نوجوانی که به دلایل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی یا جغرافیایی دسترسی به امکانات مناسب را ندارد، از نظر ما «کمتر بهره‌مند» محسوب می‌شود. بسیاری از بچه‌های ما اهالی روستا هستند که حتی اگر از نظر مالی وضعیتی برابر با بچه‌های شهرنشین را داشته باشند، باز هم به بسیاری از موقعیت‌هایی دسترسی ندارند که به‌راحتی در دسترس بچه‌های شهرنشین است.

تا حالا چند دوره برگزار شده؟

تا الان دو دوره کامل برگزار شده و از ابتدای تیر ۱۴۰۱ دوره‌ی سوم نیز آغاز شده است.

نقشه‌ی پراکندگی پذیرفته‌شدگان سومین دوره‌ی روبیکمپ

بچه‌ها حتماً باید در دنیای تکنولوژی مسیرشان را ادامه دهند؟

نه، اصلاً. همان‌طور که قبلاً هم گفتم، هدف ما گسترش افق‌های فکری بچه‌هاست. ممکن است یک نفر بعد از شرکت در این دوره به این نتیجه برسد که اصلاً علاقه‌ای به این حوزه ندارد و تصمیم بگیرد به هیچ وجه سمت حوزه‌ی تکنولوژی نرود. اما مهارت‌هایی که در طول این دوره یاد گرفته، حتماً در مسیر زندگی کمکش خواهد کرد. اتفاقاً از این دست بچه‌ها نیز در دوره‌هایمان داشته‌ایم. ما دوست داریم بچه‌ها با یادگیری تکنولوژی و مهارت‌های نرم، در نهایت تبدیل به شخصیت‌هایی تأثیرگذار در جامعه‌ی خودشان شوند. چه مسیر دنیای تکنولوژی را در پیش بگیرند و چه نگیرند.

چند روز پیش مراسم فارغ‌التحصیلی بچه‌های دوره‌ی دوم روبیکمپ بود. از دستاوردهای دوره‌ی دوم برایمان بگو.

از 20 نفری که دوره‌ی دوم روبیکمپ را شروع کردند، 9 نفر توانستند با موفقیت تمام دوره‌ها را به پایان برسانند. پنج نفر از بچه‌ها توانسته‌اند بعد از مصاحبه، موقعیت کارآموزی شرکتی خارجی را به دست بیاورند. بچه‌ها در پایان دوره‌ی کارآفرینی‌‌شان روی چهار پروژه تمرکز کرده‌اند که یکی از آن پروژه‌ها، بیزپک، که تنها در عرض 4 هفته راه‌اندازی شده، توانسته به سوددهی نسبتاً مناسبی برسد. بیزپک کسب‌وکاری است که سعی دارد مصرف پلاستیک را کاهش دهد (ویدیوی معرفی این پروژه را اینجا تماشا کنید). پروژه‌ی دیگری که بچه‌ها رویش کار می‌کنند، Health Scanner نام دارد و هدفش کمک به انتخاب بی‌دردسر مواد غذایی مناسب برای افرادی است که آلرژی دارند. دو نفر از بچه‌ها نیز در طول همین یک سال به جایی رسیده که توانسته به‌صورت فریلنسر پروژه بگیرد و برای خودش کسب درآمد داشته باشد.

حالا برایمان بگو که چطور با زیگ آشنا شدی و در روبیکمپ برای چه کاری از آن استفاده می‌کنید؟

روبیکمپی‌ها در طول دوره با مشکلات فنی و سوالاتی مواجه می‌شوند که نیازمند پاسخگویی و راهنمایی نیروی پشتیبان ماست. قبل از اینکه از زیگ استفاده کنیم، بچه‌ها تعداد زیادی پیام در رابطه با سوالات و مشکلات‌شان را در بیست و چهار ساعت شبانه‌روز برای مدیر اجرایی ما ارسال می‌کردند. این موضوع باعث از بین رفتن تمرکز مدیر اجرایی ما می‌شد. در نتیجه در بعضی جنبه‌ها کارها با سرعتی که دلمان می‌خواست پیش نمی‌رفت.

من بعد از کمی جست‌وجو با زیگ آشنا شدم و تصمیم گرفتیم از بچه‌ها بخواهیم که اگر نیاز به پشتیبانی دارند، از طریق زیگ و از بین زمان‌های آزاد نیروی پشتیبان، جلسه‌ای را با او هماهنگ کنند. به این ترتیب بچه‌ها مجبور می‌شدند خودشان را با وقت مدیر ما هماهنگ کنند. در ضمن یاد می‌گرفتند قرار نیست همه، همیشه در دسترس باشند. از آن طرف ما هم می‌توانستیم با تمرکز بیشتری وظایف دیگرمان را پیش ببریم.

استفاده‌ی دیگر ما از زیگ، هماهنگی زمان جلسه‌های مشاوره‌ی شخصی است. ما در کنار کارگاه‌های توسعه‌ی فردی در روبیکمپ که سرپرست بخش مشاوره‌ی ما آن‌ها را برگزار می‌کند، با چند مشاور نیز همکاری داریم که بچه‌ها می‌توانند به‌صورت انفرادی از آن‌ها مشاوره‌ی شخصی بگیرند. قبل از زیگ، یک نیرو برای هماهنگی جلسه‌ی درخواستی روبیکمپی‌ها و مشاورهایمان داشتیم. باید کلی پیام ردوبدل می‌شد تا در نهایت جلسه‌ای هماهنگ می‌شد. اما حالا هماهنگی جلسه‌های مشاوره به‌صورت خودکار از طریق زیگ انجام می‌شود.

اگر کسی بخواهد به روبیکمپ کمک کند، چطور می‌تواند این کار را بکند؟

چند راه برای کمک به روبیکمپ وجود دارد:

1. معرفی ما به دیگران. اگر نوجوان کمتر بهره‌مندی را می‌شناسید که فکر می‌کنید روبیکمپ برایش مفید است، ما را به او معرفی کنید. اگر کسی را می‌شناسید که او نوجوانان کمتر بهره‌مند را می‌شناسد، او را با ما آشنا کنید. با اینکه دو سال از شروع کارمان گذشته، هنوز افراد زیادی هستند که با روبیکمپ آشنایی ندارند. معرفی ما به دیگران می‌تواند به ما کمک کند نوجوانان کمتر بهره‌مند مستعدی را شناسایی و بورسیه کنیم.
2. دوره‌ی یک‌ساله‌ی روبیکمپ کاملاً رایگان است. افرادی که در این دوره پذیرفته می‌شوند، دسترسی به کامپیوتر ندارند. به همین دلیل روبیکمپ در طول دوره یک لپ‌تاپ در اختیارشان می‌گذارد. تعداد لپ‌تاپ‌های ما یکی از عوامل محدودکننده‌ی تعداد افرادی است که در هر دوره می‌توانیم پذیرش کنیم. اگر افراد لپ‌تاپ‌های دست دوم یا اضافه‌ای داشته باشند و به روبیکمپ اهدا کنند، ما می‌توانیم با یک‌سری ارتقا، آن‌ها را آماده‌ی استفاده در دوره کنیم و به این ترتیب ظرفیت پذیرش‌مان بیشتر شود.
3. درست است که دوره‌ی یک‌ساله‌ی روبیکمپ رایگان است، ولی ما برای ارائه‌ی بهترین کیفیت از اساتید مجربی استفاده می‌کنیم که برای برگزاری کلاس به آن‌ها هزینه پرداخت می‌کنیم. این هزینه نیز از کمک مالی دوستان روبیکمپ تأمین می‌شود. بنابراین اگر کسی دوست داشته باشد می‌تواند در تأمین مالی هزینه‌ها مشارکت کند.
4. ما در طول دوره‌ی یک‌ساله، از افراد موفق (در زمینه‌ی تکنولوژی یا زمینه‌های مرتبط) دعوت می‌کنیم تا با روبیکمپی‌ها گفت‌وگویی داشته باشد و از زندگی و تجربه‌ی زیسته‌اش برای آن‌ها بگوید. اگر فرد موفقی را می‌شناسید که به این کار علاقه‌مند است، یا خودتان چنین فردی هستید، خوشحال می‌شویم در یکی از جلسه‌های «روبیگپ» میزبان شما باشیم.
5. ما دوست داریم بچه‌ها بتوانند بعد از پایان دوره، به‌عنوان کارآموز در شرکت‌های تکنولوژی مشغول به کار شوند. بنابراین اگر سازمان یا شرکت شما می‌تواند پذیرای فراگیران روبیکمپی باشد، خوشحال می‌شویم که اعلام آمادگی کنید. البته نمی‌خواهیم روبیکمپی‌ها را چشم‌بسته قبول کنند. اگر فراگیر ما توانست توانایی‌های خودش را ثابت کند، او را برای کارآموزی بپذیرند.

برای ارتباط با بنیاد روبیکمپ و اطلاع از برنامه‌هایش، می‌توانید به صفحه‌ی اینستاگرام روبیکمپ مراجعه کنید.